„Część większej całości” to cykl popularyzatorskich wykładów i dyskusji, poświęconych kolekcjom i kolekcjonowaniu, w kontekście z jednej strony biblioteki, z drugiej – prac składających się na Publiczną Kolekcję Sztuki m.st. Warszawy*, do 2025 roku będącą w depozycie CSW Zamek Ujazdowski.
Podczas niedzielnych spotkań zaproszeni goście opowiadali o pracy nad książkami – o kolekcjonowaniu, sortowaniu i przekazywaniu informacji. Każdy z prelegentów wybierał również jedną pracę z Kolekcji Warszawy, która następnie przez dwa tygodnie była eksponowana w bibliotece CSW ZUJ.
* Kolekcja odkryta/ujawniona została przez Fundację Bęc Zmiana w 2012 r. Kolekcji Publicznej m.st. Warszawy poświęcony jest 6. numer magazynu humanistycznego Format P, a także strona www.kolekcjapublicznawarszawy.wordpress.com
HARMONOGRAM:
#1 | 28.06.2015
Paweł Dunin Wąsowicz, Polska Widmowa Biblioteka + Wilhelm Sasnal bez tytułu (Koncert), 2000
Podczas pierwszego spotkania Paweł Dunin-Wąsowicz, wielki znawca i koneser literatury polskiej, opowiadał o swojej pracy nad olbrzymim, mającym już swych fanów, dziełem Polska Widmowa Biblioteka. W jednym tomie zebrał 2000 fikcyjnych dzieł powołanych do życia w ponad 600 wydanych rzeczywiście utworach literackich – od Adama Mickiewicza (romans Hrabiego z Pana Tadeusza) poprzez Bolesława Prusa (broszura dr. Szumana) po Dorotę Masłowską. Dzieło jest rozwinięciem wydanego w 1997 r. znacznie skromniejszego tomu Widmowa biblioteka. Leksykon książek urojonych. „Wydaje mi się, że dla narodu, który wydał Stanisława Lema, autora multum apokryfów, zmyślone książki w książkach to cenny i wart zaakcentowania nurt kultury” – mówi Dunin-Wąsowicz.
#2 | 12.07.2015
Aneta Szyłak, Błędnik codzienności + Paweł Kwiek, Video i oddech, 1978
Drugie spotkanie, którego bohaterką była Aneta Szyłak, kuratorka sztuki współczesnej, a także inicjatorka Alternativa International Contemporary Visual Art Festival / Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Wizualnych odbywającego się w Gdańsku na terenach dawnej Stoczni, jest poświęcone powstawaniu książki „Błędnik codzienności”, która w tym roku ukaże się nakładem Alternativa Editions. Prezentacja w formie „redakcji na żywo” treści zebranej do książki, ujawni sposób pracy nad publikacją, której celem jest zgromadzenie tekstów rozszerzających treści sygnalizowane przez prace artystyczne. Zobaczymy jak wystawa i inne działania artystyczne Festiwalu Alternativa stają się książką, a zarazem możliwością wglądu w działania autorki na terenach postoczniowych w Gdańsku.
#3 | 26.07.2015
Grzegorz Piątek, Sanator + Marcin Maciejowski, Bóg się gniewa, 2001
Stefan Starzyński – bohater, wizjoner, dobry gospodarz, wzór obywatela i żołnierza. Ma w stolicy swoją ulicę, a na niej rondo, ma kilka szkół swojego imienia, a do tego kilka tablic pamiątkowych w miejscach gdzie mieszkał, uczył się i pracował. Do tego – pomniki. Najpotężniejszy z nich to pomnik zbudowany z wyobrażeń warszawiaków o idealnym prezydencie. Podczas trzeciego wykładu z serii Część większej całości Grzegorz Piątek opowiedział o pisaniu od nowa życiorysu Starzyńskiego, o przebijaniu się przez spiż, o poszukiwaniu prawdziwego człowieka, jego namiętności i rozterek, uczestnika politycznych gier i budowniczego własnego pomnika.
#4 | 9.08.2015
Aleksandra Wasilkowska, Toalety – III tom Architektury cienia + Katarzyna Kozyra, Ragazzi, 2001
Kolejnym gościem biblioteki CSW była Aleksandra Wasilkowska, autorka artbooka Architektura Cienia, która wyjaśniła, w jaki sposób oddawanie moczu staje się polityczne. Prawo do korzystania z toalety jest fundamentalnym fizjologicznym prawem każdego człowieka. Sam akt oddawania moczu podlega nieustannym regulacjom, a reguły tworzące formę toalet okazują się szczególnie uwarunkowane. Viggo Hansen, poseł szwedzkiej partii lewicowej, uznał, że praktyki oddawania moczu dyskryminują kobiety, ponieważ te nie mają możliwości korzystania z toalety na stojąco, w związku z czym postulował likwidację pisuarów i zakaz sikania na stojąco dla mężczyzn. Dr Jean Francois Bouvet stwierdził, że niwelowanie naturalnych różnic pomiędzy kobietą, a mężczyzną prowadzi do absurdu. Wyśmiewając propozycję Hansena zasugerował, aby odwrócić sytuację i nakazać kobietom korzystanie z toalety na stojąco. W Bringhton w Wielkiej Brytanii wprowadzono toalety neutralne płciowo. Na podobny krok zdecydował się również parlament berlińskiej Fredrichshain-Kreuzberg.
#5 | 23.08.2015
Mikołaj Długosz, Latem w mieście + Rafał Bujnowski, Cegła (tania sztuka z Polski), 2000
#6 | 6.09.2015
Krzysztof Nawratek, Miasta post-kapitalistyczne: zróżnicowanie przestrzenne i akumulacja sprawczości + KwieKulik, Młot, dłoń, lód; Sierp, hak, cień. Sztuka w majtkach, 1978/1985
Krzysztof Nawratek o Miastach post-kapitalistycznych: Dziury w Całym. Wstęp do miejskich rewolucji są najważniejszą (moim zdaniem) książką jaką napisałem. Równocześnie jest to książka która mnie rozczarowuje – jest tak gęsta, że momentami przestaje być czytelna. Postanowiłem więc napisać ją jeszcze raz, tylko inaczej i lepiej. Być może już zawszę będę pisał tylko tę jedną książkę, która wciąż będzie starała się wymyślić lepszy, post-kapitalistyczny świat, post-kapitalistyczne miasto. Być może jednak coraz łatwiej będzie mi to przychodziło, bo ten nowy świat już się wyłania, już widać pęknięcia, dziury w niezniszczalnej wydawać by się mogło logice kapitalistycznej gospodarki i indywidualistycznej, 'darwinowskiej’ etyce społecznej. Co ciekawe (a może niepokojące), mało w tych przebłyskach nowego miasta dostrzegam Marksa, Foucalta czy Deleuze’a (choć i oni tam są) a więcej Jungera, Taubesa czy Bookchina; coraz więcej jest w nich różnych 'oświecenio-sceptyków’, przychodzących raczej z prawicy, z obozu reakcji niż z obozu postępu. A mimo to – a może właśnie dzięki temu – projekt nad którym pracuję wydaje mi się znacznie bardziej lewicowy niż wszystko co do tej pory napisałem.
Organizatorzy: Fundacja Bęc Zmiana, CSW Zamek Ujazdowski
Partner: Format P
Koordynacja: Bogna Świątkowska, Matylda Dobrowolska