Zgromadzenie “Weekend ze sztuką w Opolnie-Zdroju” to kontynuacja długofalowej współpracy pomiędzy Biurem Usług Postartystycznych a społecznością Opolna-Zdroju – dawnej miejscowości uzdrowiskowej, graniczącej z odkrywką Kopalni Węgla Brunatnego Turów, gdzie w 1971 roku odbył się pionierski, pierwszy w historii sztuki polskiej, ekologiczny plener artystyczny zatytułowany Ziemia Zgorzelecka 1971: Nauka i sztuka w procesie ochrony naturalnego środowiska człowieka. Nawiązując do tego historycznego wydarzenia, od 2021 roku grupa twórczyń, pracowniczek kultury i badaczy związanych z BUP wspólnie z mieszkańcami oraz lokalnym Stowarzyszeniem na Trójstyku prowadzi w miejscowości działania artystyczne, edukacyjne i kulturalne. W ciągu ostatnich lat nad odkrywką Turów odbyły się m.in. zgromadzenia artystyczne OPOLNO 2071 i Opolno to przyszłość! oraz rezydencje badawcze i artystyczne.
Osoby związane z BUP przyjeżdżające do Opolna-Zdroju używają artystycznych narzędzi i twórczej wyobraźni, by wesprzeć mieszkańców w dyskusji na temat nadchodzących zmian oraz wytworzyć wizję wspólnej, zielonej i sprawiedliwej przyszłości dla całego regionu. Osią ich działania jest spekulatywna fikcja, w której odkrywka i elektrownia są już wspomnieniem dawno minionych czasów, a Opolno-Zdrój – futurystycznym uzdrowiskiem i rekreacyjnym centrum rezydencji artystycznych. Ostatecznym celem współpracy pomiędzy BUP a społecznością miejscowości jest stworzenie eksperymentalnego przewodnika po Opolnie-Zdroju i okolicach oraz otwarcie na miejscu centrum kultury i rezydencji artystycznych.
Działania w Opolnie-Zdroju stanowią interwencję w niezwykle istotną debatę dotyczącą katastrofy klimatycznej i jej skutków oraz sprawiedliwej transformacji i jej społecznych kosztów. W okolicach Turowa, w regionie który jako jedyny w Polsce nie posiada planu wygaszania ekstraktywistycznej działalności wydobywczej, jak w soczewce skupiają się kluczowe dla Polski i Europy problemy związane z realizacją idei Europejskiego Zielonego Ładu. Współpraca pomiędzy BUP i społecznością Opolna-Zdroju przypomina, że jeżeli odejście od paliw kopalnych rzeczywiście ma zakończyć się sukcesem, a zmiana ma odbyć się w sposób sprawiedliwy, to musi ona także obejmować pracę z kulturą, sztuką, obrazami, wartościami, narracjami, sposobami życia i wizjami przyszłości.
W 2024 roku działania BUP nad odkrywką Turów zostały wsparte grantem European Cultural Foundation, dzięki czemu w po raz pierwszy wezmą w nich udział także artystki, aktywiści i badaczki z Czech oraz Niemiec. Wiosną odbędzie się kolejna seria rezydencji dla artystek i badaczy, z kolei w dniach 18-21 lipca – kolejne zgromadzenie plenerowe pod hasłem Weekend ze sztuką w Opolnie-Zdroju. Tegoroczny program zostanie podsumowany konferencją na temat roli praktyk (post)artystycznych w procesie sprawiedliwej transformacji, która będzie miała miejsce w Warszawie pod koniec listopada.
Organizator: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana
Koordynacja: Biuro Usług Postartystycznych
Projekt realizowany dzięki wsparciu European Cultural Foundation i Sigrid Rausing Trust
