Plac Nowego Sąsiedztwa jest otwartą przestrzenią spotkania, wzajemnej ciekawości i wymiany. W wymiarze przestrzennym jest fazą przejściową między placem Defilad a placem Centralnym, miejscem realizacji wyobrażeń o włączającej przestrzeni publicznej: społecznej i przyrodniczej. Plac Nowego Sąsiedztwa to spotkania i rozmowy toczące się wokół ważnych dziś tematów: miejskości zorientowanej na pokonanie kryzysów, spotkania z nowymi sąsiadami i sąsiadkami z Ukrainy, a także rozpoznania i pielęgnowania sąsiedztwa międzygatunkowego.

Tegoroczna edycja projektu Plac Defilad jest wyjątkowa – to ostatnia odsłona przed rozpoczęciem prac remontowych związanych z realizacją placu Centralnego autorstwa pracowni A-A Collective. To więc idealny moment do podsumowania oraz zaprezentowania poszerzanej przez te wszystkie lata wizji miejskości, a zarazem doskonały moment do zaproszenia warszawiaków i warszawianek do nowego centrum miasta, w którym plac Centralny jest ważną częścią założenia Nowego Centrum Warszawy.

Plac Nowego Sąsiedztwa, Plac Defilad, 2022, fot. Sisi Cecylia

Moment przed budową placu Centralnego to czas umożliwiający wprowadzenie w życie progresywnych postulatów i testowania w praktyce rozwiązań, które będą realizowane na placu Centralnym – związanych m.in. z zielenią, rozpłytowaniem nawierzchni i wprowadzeniem w życie postulatów związanych z wrażliwością przyrodniczą dostosowaną do aktualnej wiedzy i poczucia odpowiedzialności za wspólną przestrzeń.

Wydarzenie jest częścią Placu Nowego Sąsiedztwa realizowanego w ramach tegorocznej odsłony projektu Plac Defilad realizowanego przez Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Kuratorki: Aleksandra Litorowicz, Bogna Świątkowska
Producentka: Anka Kobierska

Sąsiedzi, partnerzy: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Fundacja Puszka, Grupa Projektowa Centrala, A-A Collective, Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego

Gleba w centrum | 4.06.2022

Istnieje cały podziemny świat, ukryty przed naszymi oczami, pełen połączeń i zależności. Gleba to przestrzeń, a nie płaszczyzna. W kontekście Warszawy ten temat pozostaje zupełnie niezbadany, a jednocześnie wymaga uwagi – w końcu z glebą wiążą się miejskie procesy gnicia, rozkładu i tworzenia kompostu. Tymczasem zabetonowane w nowoczesności miasta stały się aseptyczne, sterylne; co gorsza, oddzielanie się od gleby wszelkiego rodzaju utwardzonymi nawierzchniami zatrzymało infiltrację wody oraz związane z tym procesy biologiczne, utrudniając życie także zwierzętom. Można powiedzieć, że temat ziemi w mieście dosłownie zniknął pod chodnikami. Trzeba go znowu wyciągnąć na światło dzienne.

Podczas spaceru badawczego zmapujemy gleby z okolic placu Defilad, przebadamy je i porównamy z innymi próbkami, by zorientować się w problemach i potencjałach podziemnego mikrokosmosu centrum Warszawy.

Start: stół społeczny na placu Defilad

***

CENTRALA (Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis) tworzy projekty pod hasłem Amplifikacja natury, w oparciu o badania relacji pomiędzy architekturą i procesami przyrodniczymi, zjawiskami atmosferycznymi i astronomicznymi. Zajmują się miejskimi mokradłami, tworzeniem rzemieślniczych mikroklimatów, wielogatunkową urbanistyką, architekturą chronobiologiczną – wzmacniającą poczucie bycia częścią sezonów. Wygrali konkurs „FUTUWAWA. Jak będziemy mieszkać w Warszawie przyszłości”. Reprezentanci Polski na Biennale Architektury w Wenecji (2018), London Design Biennale (2021), Triennale Architektury w Lizbonie (2022). Od 2017 stale współpracują z Charkowską Szkołą Architektury, realizując autorski cykl warsztatów.
www.centrala.net.pl

Hydrobotaniczne miasto | 19.06.2022

Warsztaty i wykład na temat wodnego ogrodnictwa

Warszawa przyszłości to struktura nasiąkliwa, przetrzymująca dużą ilość wody. Jej mieszkańcy żyją wśród innych istot i ich habitatów, cieszą się ogrodnictwem wodnym równie mocno, co wcześniej gruntowym, znają właściwości i smak wodnej roślinności.

Wizja Warszawy jako miasta hydrobotanicznego, choć brzmi utopijnie w kontekście wieloletniej suszy, ma odniesienie w przeszłości. Architekturze modernistycznej często towarzyszyły naturalne sadzawki z roślinami wodnymi, które tworzyły lokalny mikroklimat. Niestety większość z nich zniknęła podczas kolejnych renowacji. Jałowe zbiorniki, w których czystość wody jest kontrolowana za pomocą chemikaliów, zastąpiły wcześniejszy mikrokosmos oczek wodnych, w których ten sam efekt osiągano za pomocą roślin. Wiedza o zdolności roślin do oczyszczania wody wyparowała z głów architektów w ostatnich dekadach XX wieku.

Grupa projektowa CENTRALA stara się tę wiedzę do architektury przywrócić. Od 2018 roku prowadzi eksperymentalną rabatę wodną pod warszawską Zachętą i w ten sposób zdobywa kolejne doświadczenia w zakresie wodnego ogrodnictwa. Wraz z kuratorką Aleksandrą Kędziorek bada historyczne związki pomiędzy hydrobotaniką a architekturą. W tym roku wspólnie posadzili lilie wodne w basenie pawilonu Miesa van der Rohe i Lilly Reich w Barcelonie, przywracając je do ikonicznego budynku po kilku dekadach nieobecności. Niedawno, bo 3 czerwca 2022 roku, lilie zakwitły w nim po raz pierwszy od 1929 roku.

Podczas wydarzenia na Placu Defilad zorganizowanego w ramach projektu „Plac Nowego Sąsiedztwa” Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis z CENTRALI oraz Aleksandra Kędziorek podzielą się doświadczeniami w zakresie tworzenia rabat wodnych. Podczas warsztatów z wodnego ogrodnictwa wspólnie z uczestnikami obsadzą stare donice i stworzą rabaty podobne do tej uprawianej przez CENTRALĘ. Na placu powstanie oczko wodne: nowe siedlisko i nisza mikroklimatyczna. Następnie podczas krótkiego wykładu twórcy podzielą się wynikami swoich rozpoznań historycznych.

Oto nowe sąsiadki i nowi sąsiedzi, którzy zamieszkają w rabacie wodnej na Placu Defilad:

Grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata)
Grzybień północny (Nymphaea candida)
Marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia)
Osoka aloesowata (Stratiotes aloides)
Strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia)
Kotewka orzech wodny (Trapa natans)
Wolfia bezkorzeniowa (Wolffia arrhiza)
Rzęsa drobna (Lemna minor)
Pistia rozetkowa (Pistia stratiotes)
Rozpław sercowaty (Pontederia cordata)
Cibora zmienna (Cyperus alternifolius)
Salwinia uszkowata (Salvinia auriculata)
Rozwielitka (Daphnia)

Start: stół społeczny na placu Defilad

19.00 – warsztat
20.00 – wykład+projekcja filmu

CENTRALA (Małgorzata Kuciewicz i Simone De Iacobis) tworzy projekty pod hasłem Amplifikacja natury, w oparciu o badania relacji pomiędzy architekturą i procesami przyrodniczymi, zjawiskami atmosferycznymi i astronomicznymi. Zajmują się miejskimi mokradłami, tworzeniem rzemieślniczych mikroklimatów, wielogatunkową urbanistyką, architekturą chronobiologiczną – wzmacniającą poczucie bycia częścią sezonów. Wygrali konkurs „FUTUWAWA. Jak będziemy mieszkać w Warszawie przyszłości”. Reprezentanci Polski na Biennale Architektury w Wenecji (2018), London Design Biennale (2021), Triennale Architektury w Lizbonie (2022). Od 2017 stale współpracują z Charkowską Szkołą Architektury, realizując autorski cykl warsztatów.
www.centrala.net.pl

Aleksandra Kędziorek jest historyczką sztuki i architektury, kuratorką i redaktorką. Przygotowała wystawy na temat architektury i dizajnu, m.in. „Dom odziany. Dostrajanie się do sezonowej wyobraźni” (London Design Biennale, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2021–2022), „Oskar Hansen. Forma Otwarta” (MACBA w Barcelonie, Muzeum Serralves w Porto, Yale School of Architecture, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Narodowa Galeria Sztuki w Wilnie, 2014–2017), „Desk in Exile: A Bauhaus Object Traversing Different Modernities” (Bauhaus Stiftung Dessau, 2016). Była kuratorką domu Oskara i Zofii Hansenów w Szuminie (2013–2017) oraz interwencji artystycznej grupy projektowej CENTRALA „Nenúfars blancs / White waterlilies” w Pawilonie Miesa van der Rohe w Barcelonie (2022). Współredaktorka książek „Archipelag CIAM. Listy Heleny Syrkus” (z Katarzyną Uchowicz i Mają Wirkus, 2019) i „Oskar Hansen—Opening Modernism: On Open Form Architecture, Art and Didactics” (z Łukaszem Rondudą, 2014). Stypendystka Programu „Młoda Polska” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2017). Obecnie związana z Muzeum Warszawy.

Bęc Radio: Małgorzata Kuciewicz

Z Małgorzatą Kuciewicz rozmawiamy o konieczności odrodzenia żywej miejskiej gleby, przywróceniu obecności wody w mieście i miejskiej hydrobotanice.

bec_zmiana · Bęc Radio: Hydrobotaniczne miasto —> Kuciewicz

Dorzucam się!

Wspieram kulturę współczesną z Bęc Zmianą

Wybierz kwotę wsparcia